GIẢI THƯỞNG KỲ KHÔI NHẤT

14/12/2009

Ra đời từ năm 1991, Ig Nobel (còn gọi là Nobel ngược - do tạp chí hài “The Annals of Improbale Research - Biên niên sử

Ra đời từ năm 1991, Ig Nobel (còn gọi là Nobel ngược - do tạp chí hài “The Annals of Improbale Research - Biên niên sử của những nghiên cứu vô bổ” khai sinh) dành cho những nghiên cứu kỳ quái,vô bổ và không tưởng nhất. Quy mô giải thưởng này không kém giải Nobel về đối tượng, quốc gia, quy mô và lĩnh vực nghiên cứu của các công trình.  Ig Nobel lần thứ 19 sẽ được công bố vào tháng 10 năm nay

St: Đôi nét về IgNobel

Lễ trao giải Ig Nobel là một sự kiện không thể thiếu diễn ra trước khi giải Nobel thật được công bố khoảng một tuần. Ngoài mục đích khuyến khích các hoạt động nghiên cứu, Ig Nobel còn là diễn đàn của các nhà khoa học với minh chứng hùng hồn: khoa học không khô khan như mọi người vẫn nghĩ. Tuy nhiên, đây cũng là những thành tựu khoa học "không thể và không nên vận dụng trong thực tế".

Theo thông lệ, các nhà khoa học phải làm một bài diễn thuyết 24/7 để giới thiệu về phát minh của mình. Nghĩa là trong vòng 24 giây, diễn giả phải tìm được một câu gồm 7 từ, tóm tắt đầy đủ nội dung phát minh của mình. Người đoạt giải có một phút phát biểu, thời gian được tính bởi một bé gái 8 tuổi đếm trên sân khấu thay cho chiếc đồng hồ bấm giờ.

Phải chú thích rằng: tất cả công trình nghiên cứu đề cử phải có thật và được thực hiện rất nghiêm túc. Nhưng khác với các giải thưởng khác, người đoạt giải Ig Nobel không được nhận tiền mặt, dù kết quả vẫn được công bố trên các phương tiện truyền thông uy tín.

Đối tượng xuất hiện trong giải Ig Nobel phần lớn là các nhà khoa học, giáo sư công tác tại các trường Đại học, Viện nghiên cứu của nhiều quốc gia. Tiêu chí của giải Nobel ngược là “trước hết làm người xem cười, nhưng sau đó khiến họ phải suy nghĩ”.
Trái với nhiều người vẫn tưởng, hầu hết các ứng viên Nobel ngược đều có mặt tại lễ nhận giải và tỏ ra rất tự hào!

St: Những công trình kỳ quặc

Kể từ khi Ig Nobel ra đời, Australia và Mỹ luôn là những quốc gia đứng đầu bảng cho các hạng mục nhận giải.

Australia ghi thành tích từ năm 1999 với giải Vật lý cho công trình nghiên cứu của giáo sư Len Fisher: "Giải pháp tối ưu cho việc nhúng bánh quy". Năm 2000, giáo sư Jasmuheen - người đã cao giọng nói rằng mình “chỉ sống bằng việc hít thở không khí” - đã đoạt giải Ig Nobel Vǎn học. Năm 2001, luật sư John Keogh cũng giành được giải Công nghệ với phát minh "phương tiện hỗ trợ di chuyển vòng quanh" của mình.

Không chịu kém cạnh, các nhà khoa học Mỹ cũng thắng lớn với 6 giải Ig Nobel năm 2001. Nhưng năm 2002, nước Mỹ chỉ khiêm tốn nhận về hai giải: Ig Nobel Hóa học (cho trường Đại học Illinois, những người đã tập hợp nhiều nguyên tố của bảng tuần hoàn, sắp xếp lại và tạo ra một bảng tuần hoàn mới có 4 chân dựa theo chủ đề của bảng tuần hoàn ban đầu) và giải Văn học với bản báo cáo "đầy màu sắc" về tác động của những bất hợp lý tiềm ẩn trong việc đọc hiểu!

Năm 2008 vừa qua, Mỹ lại bội thu với 3/10 giải: Ig Nobel Y tế được trao cho bác sĩ Dan Ariely (Đại học Duke) nhờ thành tích chứng minh “thuốc giả giá cao có tác dụng tốt hơn thuốc giả giá thấp”. Ig Nobel Vật lý thuộc về giáo sư Dorian Raymer (Viện Hải dương học Scripps) và giáo sư Douglas Smith (Đại học California) với công trình toán học đầy công phu giải thích lý do dây thừng tự bị xoắn lại sau một thời gian sử dụng.

Giải thưởng đáng chú ý nhất của năm 2008 thuộc về tập thể các nhà khoa học thuộc Đại học Puerto Rico, Trung tâm Sinh sản của Đại học New England, Đại học Y tế Boston và Đại học Y tế Havard (Mỹ). Đội ngũ các nhà khoa học này đã dày công chứng minh rằng: nước giải khát có ga Coca-Cola là thuốc bôi trước khi quan hệ tình dục giúp diệt tinh trùng, ngừa thai cực kì hiệu quả! Tuy nhiên, công trình nghiên cứu không kém công phu của Đài Loan đã phản bác lại kết luận nói trên! Tất nhiên, hãng Coca-Cola từ chối bình luận về ứng dụng đầy mới mẻ này.

Box: Một số giải thưởng khác tại lễ trao giải Ig Nobel 2008

Giải Ig Nobel Hoà bình dành cho Uỷ ban Đạo đức Quốc gia Thuỵ Sĩ, với công trình thuyết phục thế giới rằng: ngay cả cỏ cây cũng có lòng tự trọng. Ig Nobel Sinh vật học trao cho ba nhà nghiên cứu của Đại học quốc gia Ecole (Pháp) với kết luận: bọ chét kí sinh trên chó… nhảy cao hơn bọ chét “ở nhờ” lông mèo. Giải Kinh tế dành cho các nhà nghiên cứu của Đại học New Mexico với công trình “chu kì rụng trứng của các vũ công thoát y biểu diễn trong hộp đêm liên quan mật thiết đến tiền boa họ nhận được”.

Đăng Khoa