Xe đạp và cuộc sống

14/12/2009

Xe đạp là phương tiện giao thông yêu thích của nhiều người. Xe đạp đã góp phần làm cho cuộc sống phong phú, lãng mạn và tiện ích. Nhưng không phải ai cũng biết những điều thú vị về loại phương tiện có hơn 200 năm tuổi này.

Xe đạp là phương tiện giao thông yêu thích của nhiều người. Xe đạp đã góp phần làm cho cuộc sống phong phú, lãng mạn và tiện ích. Nhưng không phải ai cũng biết những điều thú vị về loại phương tiện có hơn 200 năm tuổi này.

Từ xe đạp nguyên thủy...

Theo một vài truyền thuyết, vào năm 1790, Bá tước Sivrac đã sáng chế ra chiếc xe đạp đầu tiên với tên gọi Célérifère (célérité = nhanh). Chiếc xe chỉ có hai bánh, được nối với nhau bằng một miếng gỗ để ngồi và không có bánh lái.

Năm 1817, Nam tước Baron von Drais chế tạo ra chiếc Draisienne - được xem là thủy tổ của xe đạp ngày nay với bánh trước dùng để lái. Năm 1861, anh em nhà Michaud sửa lại kiểu Draisienne: thêm pédale ở trục bánh trước. Đó là xe Vélocipede (tiếng Pháp: xe chạy nhanh nhờ đạp chân, tên Anh ngữ là bone shaker). Draisienne làm bằng gỗ và… chạy rất chậm.

Xe đạp bằng gỗ được thay thế dần bằng thép. Chiếc xe bằng thép nhẹ đầu tiên do J.Tarley (người Anh) chế tạo năm 1870. Chi tiết xe cũng từng bước được hoàn thiện: bánh trước lớn và đặt tên Grand-bi (grand: lớn, bi: hai, xe hai bánh). Năm 1869, người ta phát minh trục quay bằng những viên bi nhỏ - tức ổ bi (roulement billes) giúp giảm ma sát, bớt mòn trục. Đến năm 1880, xe hai bánh (bi: hai, cycle: bánh xe) ra đời.

Meyer là người phát minh bộ bàn đạp và dùng dây xích; và xích truyền động cho bánh sau do Lawson chế tạo. Năm 1888, John Dunlop phát minh bánh bơm hơi cho xe đạp. Hệ thống thắng và gôm thắng ra đời năm 1890 góp hoàn thiện xe. Năm 1890, một người Pháp và một người Anh chế tạo bánh xe có thể tháo lắp được và đến năm 1898, bánh xe tự do ra đời.

Tới xe đạp của tương lai

Những mẫu xe đạp đời mới có độ bền cao, tốc độ tăng nhanh và trọng lượng giảm là mục đích chế tạo của các nhà sản xuất trong tương lai, nhằm đáp ứng nhu cầu cao ngày càng cao của con người.

Trước hết, việc sử dụng những vật liệu mới làm cho trọng lượng xe giảm nhẹ đáng kể. Cùng với đó là các chi tiết như khung, ghi-đông, thắng… được cải biến phù hợp với nhu cầu của người dùng. Truyền động bánh đạp và bánh kéo của kiểu xe mới có thể thay đổi tốc độ vô cấp. Xe có bộ phận giảm sóc ở cả hai bánh tạo cảm giác ổn định; bánh trước và bánh sau chuyển động cùng lúc với nhiều loại lốp được chế tạo bằng nguyên liệu mới giúp xe đi nhẹ nhàng trên nhiều địa hình khác nhau với tốc độ nhanh, an toàn.

Hình dáng của xe cũng là một vấn đề được chú trọng trong tương lai. Nhằm đáp ứng sở thích của người tiêu dùng - và quan trọng hơn là giảm tối đa lực cản không khí, nâng cao tốc độ, làm cho người sử dụng cảm thấy nhẹ nhàng và thoải mái hơn khi đạp xe.

Ngày nay, xe đạp vượt qua giới hạn là phương tiện giao thông thuần túy. Nó đã trở thành biểu tượng văn hóa, thành niềm đam mê và những thú chơi độc đáo. Từ các giải đua xe đạp danh tiếng tới các chuyến dã ngoại; từ phương tiện giao thông thuần túy tới thú sưu tầm, “chơi xe độc”… Xe đạp đã góp phần làm phong phú đời sống văn hóa con người.

Trong tương lai, xe đạp trở thành phương tiện giao thông yêu thích của con người. Bởi nó là công cụ rèn luyện sức khỏe nhẹ nhàng, giá rẻ và rất thân thiện với môi trường.

Ban Cao